Serthlum (enkawl dan, rah hun leh hriselna)
Serthlum hi citrus fruit an tih mai heng Limbu, Sertawk, te zing ami niin Rutaceae family ami an ni.
Engtik thlaah nge an rah thin?
Eng ram leilung nge tha?
Tropical leh Sub-tropical climate-ah an awm ber. Lei ro (well drained) zawi muang - muang lutuk lo leh rang lutuk lo a - tui hip theiah an thang tha ber a (6.0 atanga 7.5) pH hi an thatpui ber a ni.
Eng sik leh sa nge a mamawh?
Ni zung an mamawh tam em em a, thli nat loh naah dah a tha, an tuar ve thei a ni. An than chhoh lai hian (12 - 37)°C inkar hi an ngeih ber a, an thankin hnuah chuan (1.7-10)°C inkarah pawh tha takin an awm thei a ni. Vawt lutuk leh vur hi an hmelma lian ber a ni awm e. A puitling tawh chin hi chu hmun vawtah pawh an dam chhuak thei a, thanglai erawh chu an thih phah fo a ni. Vanneihthlak takin Mizoramah chuan vur tla hmuh tur a awm meuhlo.
Tui eng tianga tam nge an mamawh?
Kum khatah inches 40-45 ruahtui tla an ngeih ber a ni. Hmun ro tak tak pawh an tuar thei viau a, amaherawh chu lei ro rei lutuk a an awm chuan an rah quality a thatloh phah thin.
Eng tia chin tur nge?
Grafting leh budding (nakinah a awmzia a hranpa in sawi ila) hmanga tihpun hi a lar hle a, a chi tuh hi chu an uar lutuk lo, grafting leh budding hmanga an tih nun tawh sa, la puitling silo te hi awlsam tein phun mai tur a ni.
Eng hunah nge phun tur?
A phun hun hi thlasik zawh tawh hnu nipui in tan (spring) laiin a fuh ber awm e, boruak vawt lutuk leh vur te'n an hmeh khawngna lakah a him mai bakah khawlum hun chhung hi thanlen nan an hmang tangkai dawn a ni. Theihnghilh loh tur chu ni hi an hmu tha em em tur a ni, phun hlim chu tui hnianghnar taka pek tur, lei hnawng a ni ber ang chu, lei(soil) tui pur erawh a thalo. Kum khat chhung chu thlatin leitha (fertilizer) tlem te te pek pawh a tha bawk.
Eng tikah nge a rah thin?
A chi tuh atanga seilian ho hi chuan, kum 5 atang kum 6 a tlinin a rah tan thin.
Tin, a chi tuh nilo, grafted ho hi kum khat hnuah an insiam rem tawh a, a rah eitlak, lian tha pangngai rah tur chuan heng grafted ho hian kum 3 - 4 an mamawh a, hemi kum a tlin hma a rah ho hi chu, a kung thanlen zel nan paih zel tur a ni. A chi tuh a thanglian aiin grafted ho hi an thang chak zawk a, rah pawh an chhuah hma zawk bawk.
Engtik thlaah nge an rah thin?
A tlangpuiin April thlaah an par a, hemi hnuah a par te hi rah chhuah lovin an tlakawlh leh vek a, April thla lai hawl atanga May inkarah a par atangin rah alo chhuah tan thin a ni. A kungin a dawl zawh aia tam an lo rah ta teuh a, May thla tawp leh June thla a lo nihin tam tak rah a tla a, a tla bang zawng chu an than chhunzawm zel a , serthlum quality leh an awmna a zirin rah an chhuah atanga thla 15 hnu bawr velah anlo puitling ta thin a ni. Serthlum rah rawng hi a hmin leh hminloh tehna ber a nilo, rah thenkhat chu a hmin tawh hnuah pawh an la hring reng a ni, a chhan chu khawvawh vangte a ni, hring mahse an lawh tlak vek tawh a ni.
Eng tiang chiaha hrisel nge a nih?
Nakinah chhunzawm a ni ang, ilo tlawh zeuh zeuh mai dawn nia, i hriat duh chuan.
Comments
Post a Comment